Chức năng chính của khớp gối là uốn cong, duỗi thẳng, phối hợp với mắt cá chân và hông để nâng đỡ trọng lượng cơ thể. Đầu gối không chỉ là một khớp đơn giản mà còn có chức năng xoắn và quay, phụ thuộc vào nhiều cấu trúc, bao gồm xương, dây chằng, gân, sụn.
Định nghĩa
Đau đầu gối là bệnh về cơ và khớp, có thể do chấn thương, hoạt động quá mức hoặc các bệnh lý như viêm khớp, thoái hóa.
Triệu chứng
Vị trí và mức độ nghiêm trọng của cơn đau đầu gối có thể khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra vấn đề. Ngoài đau khớp và quanh gối, các dấu hiệu đôi khi đi kèm bao gồm:
- Sưng và cứng
- Đỏ, cảm giác ấm khi chạm tay vào
- Yếu cơ hoặc mất ổn định ở đầu gối
- Tiếng kêu lách tách hoặc lạo xạo
- Không thể duỗi thẳng hoàn toàn đầu gối
Phân biệt
Các dây thần kinh chịu trách nhiệm gửi tín hiệu đau cho đầu gối đền từ phần lưng dưới. Cơn đau từ chấn thương sâu có thể truyền dọc theo dây thần kinh này.
Nhìn chung, đau đầu gối có thể xảy ra ngay lập tức (cấp tính) hoặc kéo dài (mạn tính). Đau đầu gối cấp tính có thể xảy ra do nhiễm trùng hoặc chấn thương đột ngột, còn dạng mạn tính thường do nhiễm trùng hoặc viêm như viêm khớp.
Đau đầu gối cấp tính
- Bong gân và rách dây chằng chéo: Chấn thương dây chằng chéo trước là chấn thương thể thao thường gặp. Nguyên nhân thường là do dừng đột ngột hoặc xoắn đầu gối mạnh. Dây chằng chéo sau khỏe hơn dây chằng chéo trước, ít có khả năng bị rách hơn. Chấn thương dây chằng chéo sau có thể xảy ra khi đầu gối bị va chạm mạnh.
- Đứt gân: Cả gân cơ tứ đầu đùi và gân bánh chè đều có thể bị đứt, một phần hoặc toàn bộ. Đứt gân cơ tứ đầu đùi thường xảy ra ở các vận động viên nghiệp dư trên 40 tuổi. Đứt gân xương bánh chè thường ảnh hưởng đến người trẻ tuổi từng bị viêm gân hoặc tiêm steroid vào đầu gối.
- Chấn thương sụn chêm: Cơn đau gối xảy ra do chấn thương đột ngột ở sụn chêm. Thông thường một mảnh sụn chêm bị rách và trôi vào khớp gối, có thể cần phẫu thuật nội soi.
- Trật khớp gối: Tình trạng này xảy ra do một cú đánh mạnh vào đầu gối. Trật khớp khiến phần chân dưới lệch khỏi vị trí so với phần chân trên.
- Trật xương bánh chè: Xương này gồm một đoạn nhỏ nằm ở phần đầu gối, trước khớp gối và đầu dưới xương đùi. Đây là chấn thương thường gặp do hoạt động hoặc duỗi thẳng chân quá mức. Điều này có thể xảy ra trong khi giao bóng chuyền hoặc quần vợt, phổ biến hơn ở phụ nữ, người béo phì, người bị cong đầu gối và người có xương bánh chè nhô cao.
Đau đầu gối mạn tính
- Viêm khớp gối là tình trạng viêm ở khớp gối, thường gây đau đớn. Có một số loại viêm khớp gây đau đầu gối mạn tính như viêm xương khớp gối, viêm khớp dạng thấp ở đầu gối, bệnh gout, viêm bao hoạt dịch, nhiễm trùng.
Biến chứng
Không phải mọi cơn đau đầu gối đều nghiêm trọng, song một số chấn thương đầu gối và tình trạng bệnh gây ra như viêm xương khớp, có thể dẫn đến cơn đau ngày càng tăng. Điều này có nguy cơ gây tổn thương khớp, thậm chí tàn tật nếu không được điều trị kịp thời.
Điều trị
Dùng thuốc
Các loại thuốc giảm đau thông thường có tác dụng kiểm soát cơn đau trực tiếp. Ở liều cao hơn, chúng hoạt động như chất chống viêm, phá vỡ chu kỳ viêm. Nếu các triệu chứng không giảm, người bệnh nên đi khám để được xử lý ngay lập tức.
Vật lý trị liệu
Biện pháp này áp dụng trong trường hợp viêm khớp hoặc đang hồi phục sau chấn thương. Chuyên gia vật lý trị liệu hướng dẫn các bài tập kéo giãn và tập thể dục giúp tăng cường cơ xung quanh đầu gối bị ảnh hưởng.
Phẫu thuật
Hầu hết người bị đau đầu gối không cần phẫu thuật. Tuy nhiên, bác sĩ có thể chỉ định phương pháp này nếu cơn đau nghiêm trọng và các phương pháp điều trị khác không có tác dụng. Phẫu thuật giúp chỉnh chữa dây chằng bị tổn thương, trong trường hợp bị viêm khớp nặng. Một số trường hợp có thể cần phải thay khớp gối.
Chăm sóc
- Mang đệm đầu gối: Giữ một miếng đệm trên xương bánh chè có thể giúp kiểm soát các triệu chứng đau
- Giữ đầu gối nghỉ ngơi: Nghỉ ngơi giúp giảm áp lực lên đầu gối do các hoạt động lặp lại, ngăn ngừa chấn thương thêm.
- Chườm đá: Chườm lạnh có thể giúp giảm sưng, áp dụng cho cả chấn thương đầu gối ngắn hạn và dài hạn. Chỉ nên chườm hai hoặc ba lần một ngày, mỗi lần 20-30 phút.
- Nâng cao đầu gối: Nâng cao đầu gối cũng có tác dụng giảm sưng, ngăn chất lỏng tích tụ ở đầu gối gây sưng.
Bảo Bảo (Theo WebMD, Mayo Clinic)
Thông báo: Baoangiang.com rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến cũng như bài vở của bạn đọc gần xa. Quý bạn đọc có tin bài muốn cộng tác xin gửi về địa chỉ email: [email protected] hoặc zalo: 0909090909.
Chúng tôi sẽ có nhuận bút tương xứng với chất lượng của bài viết nếu bài viết của Quý đọc giả được chọn để đăng trên trang của chúng tôi. Xin cám ơn!
