DeepSeek và nhà sáng lập Liang Wenfeng được ca ngợi có tầm nhìn xa, người có thể mở ra làn sóng công nghệ Trung Quốc cạnh tranh với Thung lũng Silicon.
“DeepSeek lật đổ thị trường chứng khoán Mỹ chỉ sau một đêm” là hashtag với hàng chục triệu lượt xem trên Weibo chỉ trong ít ngày qua, theo CNN. Hơn 10 hashtag liên quan khác cũng trở thành xu hướng trên Weibo sau khi DeekSeek vươn lên dẫn đầu bảng xếp hạng ứng dụng tại nhiều thị trường, vượt qua cả “tượng đài” ChatGPT của OpenAI.
“DeepSeek khiến Meta hoảng loạn”, một bình luận khác được lan truyền ám chỉ gã khổng lồ công nghệ Mỹ đã đầu tư mạnh vào AI nhưng vẫn phải lo sợ trước startup trẻ tuổi. Người dân trên khắp Trung Quốc tán dương DeekSeek và người sáng lập sau khi công ty gây chấn động khắp Thung lũng Silicon và Phố Wall.
Liang Wenfeng, nhà sáng lập DeepSeek, cũng được ca ngợi có tầm nhìn xa, người có thể giúp Trung Quốc mở ra làn sóng công nghệ mới có thể cạnh tranh với Thung lũng Silicon.
Liang Wenfeng (phải) phát biểu tại một hội nghị ở Bắc Kinh (Trung Quốc) ngày 20/1. Ảnh: CCTV
Từ kỹ sư chuyển sang làm doanh nhân, Liang hiếm khi trả lời phỏng vấn nhưng được biết đến với việc chỉ tuyển dụng nhân tài trong nước và giữ các mô hình AI của mình là mã nguồn mở, cho phép các công ty hoặc người dùng khác thử nghiệm và phát triển dựa trên mô hình.
Liang, đồng sáng lập quỹ đầu tư định hướng AI High-Flyer Quant, thành lập DeepSeek vào năm 2023. Mô hình mới nhất của công ty khởi nghiệp là DeepSeek R1 ra mắt ngày 20/1 được đánh giá có khả năng sánh ngang với các đối thủ nổi tiếng hơn nhiều của Mỹ, gồm GPT-4 của OpenAI, Llama của Meta và Gemini của Google. Công ty tuyên bố chi phí xây dựng chưa đến 6 triệu USD, chỉ bằng một phần nhỏ so với khoản đầu tư từ các công ty khác.
Nhà đầu tư công nghệ nổi tiếng Marc Andreessen ca ngợi mô hình này là “khoảnh khắc Sputnik”, Tổng thống Donald Trump cũng gọi bước đột phá này là “lời cảnh tỉnh” cho nước Mỹ trong cuộc cạnh tranh với Trung Quốc. Sự thống trị về công nghệ, đặc biệt là trong lĩnh vực AI, đã trở thành chiến trường chính giữa hai cường quốc. Mỹ những năm gần đây hạn chế quyền tiếp cận của các công ty Trung Quốc với công nghệ chip mới nhất nhằm kìm hãm sự phát triển công nghệ AI của nước này.
Với nhiều người Trung Quốc, sự thành công cũng như tầm nhìn và tinh thần của Liang đối với DeepSeek đánh dấu một bước tiến đáng kể của đất nước trên đấu trường quốc tế đầy cạnh tranh.
“Bất kể những người bảo thủ có quyền lực đến đâu, họ cũng có thể bị lật đổ chỉ sau một đêm”, một bình luận đắc thắng trên Weibo nhận được hơn một nghìn lượt thích.
“Những thành tựu của Liang có thể được gọi là vận mệnh quốc gia”, một người khác viết.
Thay đổi luật chơi
Sinh ngày 22/5/1985, Liang là con trai của một giáo viên tiểu học, lớn lên tại một thành phố nhỏ ở tỉnh Quảng Đông, miền nam Trung Quốc. Ông tiếp tục học ngành kỹ thuật thông tin và điện tử tại Đại học Chiết Giang, một ngôi trường danh tiếng ở trung tâm công nghệ phía đông Hàng Châu. Những cộng sự đầu tiên của Liang mô tả ông là người “mọt sách” và để lại ấn tượng với “kiểu tóc khủng khiếp”, theo Yicai.
Nhà sáng lập DeekSeek từng nói về ý tưởng đào tạo các mô hình AI lớn và “thay đổi luật chơi” trong quá khứ nhưng không cộng sự nào để tâm. Những suy nghĩ táo bạo như vậy thường chỉ được coi là khả thi với những gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc như ByteDance hoặc Alibaba.
Liang đồng sáng lập quỹ đầu tư định hướng AI High-Flyer Quant năm 2015, chưa đầy một thập kỷ sau khi hoàn thành chương trình đại học. Theo trang web của công ty, quỹ này kết hợp các mô hình học máy AI vào hoạt động của mình.
Cùng lúc, công ty cũng tích lũy sức mạnh tính toán vào siêu máy tính AI có kích thước bằng một sân bóng rổ và trở thành một trong những công ty hàng đầu Trung Quốc về khả năng xử lý dù vốn không phải là một gã khổng lồ công nghệ, theo The Paper.
Ứng dụng DeepSeek trên App Store. Ảnh: Tuấn Hưng
Năm 2023, Liang thành lập DeepSeek, tập trung vào việc phát triển lĩnh vực trí tuệ nhân tạo nói chung với mong muốn cải tổ văn hóa đổi mới sáng tạo của Trung Quốc.
“Chúng ta thường nói có khoảng cách một hoặc hai năm giữa Trung Quốc và Mỹ, nhưng khoảng cách thực sự là giữa tính độc đáo và sự bắt chước. Nếu điều này không thay đổi, Trung Quốc sẽ luôn là kẻ đi sau”, Liang nói trong một cuộc phỏng vấn hiếm hoi với hãng truyền thông Trung Quốc 36Kr tháng 7 năm ngoái.
Sự trỗi dậy của DeepSeek được cho là trùng với thời điểm chính quyền Trung Quốc chấm dứt chiến dịch đàn áp mạnh tay với các gã khổng lồ công nghệ nhằm khẳng định quyền kiểm soát với nhóm công ty tư nhân sáng tạo vốn đã quá quyền lực trong mắt chính phủ. Bắc Kinh hiện đặt trọng tâm lớn vào việc bồi dưỡng năng lưc công nghệ khi các nhà lãnh đạo cam kết tăng cường khả năng tự lực, đặc biệt là trước sự cạnh tranh ngày càng gia tăng với Mỹ.
Liang cũng từng đề cập đến những khó khăn do các biện pháp kiểm soát xuất khẩu công nghệ của Mỹ gây ra. Ông cho biết thách thức của công ty không phải là về tiền mà là lệnh cấm với với các con chip cao cấp.
Tuy nhiên, nhà sáng lập DeepSeek vẫn bày tỏ sự lạc quan về khả năng cạnh tranh của Trung Quốc trong tương lai. “Khi xã hội chấp nhận những nhà cải cách cứng rắn thành công, tư duy tập thể sẽ thay đổi. Chúng ta cần những ví dụ và quy trình cụ thể hơn”, ông nói.
‘Chúng tôi không làm việc tầm thường’
Theo truyền thông Trung Quốc, DeepSeek có văn phòng làm việc ở Bắc Kinh và Hàng Châu với gần 140 nhà nghiên cứu và kỹ sư, kém xa các công ty lớn ở Trung Quốc và Mỹ trong lĩnh vực AI. Nhân viên của DeepSeek được tuyển dụng trong nước và nhiều người là những sinh viên mới tốt nghiệp hoặc nghiên cứu sinh tiến sĩ từ các trường đại học hàng đầu Trung Quốc.
“50 tài năng hàng đầu có thể không ở Trung Quốc, nhưng chúng ta có thể tự tạo ra những người như vậy”, ông nói với 36Kr và cho biết công việc được chia dựa theo thế mạnh của mỗi người. “Đổi mới trước tiên đòi hỏi sự tự tin. Sự tự tin này thường rõ ràng hơn ở những người trẻ tuổi”, ông nói thêm.
Zihan Wang, cựu nhân viên của DeepSeek đang du học tại Mỹ cho biết công ty đem đến “sự xa xỉ” mà ít sinh viên mới tốt nghiệp nào có được như quyền truy cập vào các nguồn tài nguyên máy tính cũng như sự tự do để được thử nghiệm, theo MIT Technology Review.
DeekSeek vẫn đang tuyển dụng các nhà nghiên cứu học sâu, kỹ sư và nhà thiết kế giao diện người dùng. Các vị trí kỹ sư được trả lương cao nhất có mức lương hàng tháng lên tới 90.000 nhân dân tệ (12.400 USD). Để so sánh, mức lương cơ bản cao hơn cho kỹ sư phần mềm của Google là khoảng 29.000 USD, theo Levels.fyi.
Một bài đăng trên Wechat của DeepSeek tuyên bố mục tiêu của công ty là “khám phá bản chất của AGI (trí tuệ nhân tạo tổng quát)”. “Chúng tôi không làm những việc tầm thường và trả lời những câu hỏi lớn nhất bằng sự tò mò và tầm nhìn xa”, bài đăng có đoạn.
Thông báo: Baoangiang.com rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến cũng như bài vở của bạn đọc gần xa. Quý bạn đọc có tin bài muốn cộng tác xin gửi về địa chỉ email: [email protected] hoặc zalo: 0909090909.
Chúng tôi sẽ có nhuận bút tương xứng với chất lượng của bài viết nếu bài viết của Quý đọc giả được chọn để đăng trên trang của chúng tôi. Xin cám ơn!
