Đại biểu: Sẽ bất công nếu bỏ án tử hình với hành vi sản xuất thuốc giả

Chiều 20/5, Quốc hội thảo luận tổ về dự án Luật sửa đổi bổ sung một số điều Bộ luật Hình sự. Trong dự thảo, Chính phủ đề xuất bỏ hình phạt tử hình, thay bằng “tù chung thân không xét giảm án” với 8/18 tội danh, gồm: Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân (Điều 109); Phá hoại cơ sở vật chất – kỹ thuật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (Điều 114); Sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, phòng bệnh (Điều 194); Vận chuyển trái phép chất ma túy (Điều 250); Phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược (Điều 421); Gián điệp (Điều 110); Tham ô tài sản (Điều 353); Nhận hối lộ (Điều 354).

Đánh giá tội phạm tại điều 353, 354, 194 và 250 có xu hướng ngày càng phức tạp, đại biểu Phạm Khánh Phong Lan (Giám đốc Sở An toàn thực phẩm TP HCM) băn khoăn trước đề xuất bỏ hình phạt tử hình với các hành vi này.

Bà Lan cho rằng, theo logic thông thường, nếu tội phạm giảm có thể nghiên cứu việc giảm án; ngược lại sẽ nghiên cứu tăng hình phạt. “Chúng ta nhân văn với tội phạm là chúng ta độc ác với đồng bào, với những người sống tuân thủ pháp luật, với những nạn nhân của thuốc giả, của ma túy gây ra”, bà Lan nêu quan điểm.

Nữ đại biểu nhận định việc duy trì án tử hình sẽ mang ý nghĩa răn đe, để tội phạm biết sợ, đồng thời cho thấy sự quyết liệt của nhà nước trong việc xử lý.

Không đồng tình với quan điểm bỏ án tử hình để bảo đảm tính nhân văn, bà Lan cho rằng điều này sẽ “bất công với cộng đồng”, nhất là tội danh về vận chuyển ma túy hoặc sản xuất thuốc giả.

Phó chủ nhiệm Đoàn Luật sư TP HCM Trương Trọng Nghĩa nói một trong các ý nghĩa của hình phạt tử hình là tác dụng răn đe. “Tội phạm kể cả chuyên nghiệp nhất, hung hãn nhất, nếu đứng trước án tử hình cũng sẽ phải suy nghĩ, chùn bước, tự lựa chọn hành vi ít gây thiệt hại hơn”, ông nói.

Mức án cao nhất này còn có tác dụng giáo dục. Nhiều vụ án cho thấy, người bị tuyên án tử hình đã tích cực lập công chuộc tội hoặc khắc phục hậu quả, qua đó có thể được giảm nhẹ hình phạt. Ông Nghĩa cho rằng việc giảm số lượng tội danh áp dụng hình phạt tử hình là xu thế chung của thế giới. Việt Nam cần hội nhập cho phù hợp, song cũng cần duy trì các quy định cần thiết để tương thích với đặc thù của mỗi quốc gia.

Phó viện trưởng VKSND TP HCM Nguyễn Thanh Sang cũng không đồng tình với đề xuất bỏ án tử hình với một số tội danh, điển hình là nhóm tội tham ô và nhận hối lộ. Ông nhấn mạnh trong bối cảnh Đảng, Nhà nước đang đấu tranh rất mạnh mẽ với hành vi tiêu cực, tham nhũng, việc bỏ án tử hình “cần hết sức cân nhắc”.

Không chỉ trong lĩnh vực công, tham nhũng hiện đã xâm chiếm cả lĩnh vực tư, gần đây nhất là vụ án xảy ra tại Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB). Lấy ví dụ bà Trương Mỹ Lan bị tuyên tử hình, nhưng vẫn khắc phục hậu quả trong vụ án này, ông Sang đặt vấn đề: “Vậy nếu người ta biết chắc là không chết, liệu hiệu quả thu hồi tài sản có như chúng ta mong ước hay không?”.

Với tội Vận chuyển trái phép chất ma túy, ông Sang nói để hành vi mua bán trái phép chất ma túy thành công thì đồng phạm quan trọng nhất là người vận chuyển. Dù hình phạt cao nhất với tội danh này là tử hình, nhưng số lượng mua bán, vận chuyển ma túy vẫn ngày càng tăng, có những vụ thu giữ hàng tạ, hàng tấn ma túy. Nếu bỏ tử hình với loại tội phạm này, tình hình sẽ ra tăng.

Tại buổi thảo luận tại Quốc hội hôm nay, trung tướng Nguyễn Minh Đức, Phó chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại, dành nhiều thời gian phân tích vì sao cần bỏ hình phạt tử hình với một số tội danh. Theo đó, Bộ Chính trị đã có kết luận từng bước thu hẹp hình phạt tử hình và khắc phục bất cập trong thực hiện. Việt Nam đang mở rộng hợp tác quốc tế, ký kết các điều ước song phương và đa phương với các quốc gia, vùng lãnh thổ. Khi đàm phán, hầu hết đối tác đề nghị Việt Nam tính toán giảm bớt hình phạt tử hình với một số tội trong Bộ luật Hình sự.

Ông Đức dẫn chứng, trên thế giới có 104 quốc gia đã xóa bỏ hình phạt tử hình, chỉ có 28 quốc gia còn quy định hình phạt này. Trong 8 tội danh được đề nghị bỏ tử hình, thực tế có nhiều trường hợp tội phạm bỏ trốn ra nước ngoài nên rất khó yêu cầu dẫn độ, bởi nước đó không áp dụng tử hình với tội danh này.

Về tội Vận chuyển trái phép chất ma túy, ông Đức cho hay, theo báo cáo của Bộ Công an và thực tiễn cho thấy, rất nhiều người tham gia vận chuyển là dân nghèo vùng sâu, vùng xa, hoặc học sinh, sinh viên, người thiếu hiểu biết. Khi phải ra quyết định tử hình họ, các cơ quan tố tụng “rất trăn trở”. Vậy nên, các cơ quan đã đề xuất bỏ hình phạt tử hình ở tội này là “hợp lý, nhân đạo”.

Với tội Buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, phòng bệnh, ông Đức nói đến nay, chưa có ai bị tử hình về tội danh này. Nguyên nhân là xác định hậu quả gây ra đến mức tương ứng với hình phạt tử hình là rất khó. Còn người sử dụng hóa chất, tiền hóa chất mà biết rõ nếu pha trộn hoặc dùng nó để chế tạo sinh phẩm, thuốc mà khiến người sử dụng tử vong thì sẽ bị xử về tội Giết người. Vì thế, theo ông, bỏ hình phạt tử hình với tội danh này là hợp lý.

Về tội Tham ô tài sản và Nhận hối lộ, khi sửa đổi Bộ luật Hình sự năm 2009 đã đề xuất bỏ tử hình nhưng chưa được chấp thuận. Theo ông Đức, những người phạm tội này là cán bộ, công chức, đảng viên; có rất nhiều quy định ràng buộc. Vậy nên cần tìm ra nguyên nhân, lỗ hổng dẫn đến tội phạm và bịt lỗ hổng này lại. Mục tiêu là thu hồi được tài sản và không để cán bộ, công chức phạm tội.

Tội Phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược, đến nay cũng chưa có người nào bị tử hình về tội danh này.

Dự án Bộ luật Hình sự (sửa đổi) do Bộ Công an chủ trì soạn thảo gồm 3 phần, 26 chương, 433 điều. So với Bộ luật hiện hành đã giữ nguyên 181 điều, sửa đổi 245 điều, bỏ 18 điều, bổ sung 6 điều.

Sơn Hà – Anh Minh – Viết Tuân

Thông báo: Baoangiang.com rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến cũng như bài vở của bạn đọc gần xa. Quý bạn đọc có tin bài muốn cộng tác xin gửi về địa chỉ email: [email protected] hoặc zalo: 0909090909.

Chúng tôi sẽ có nhuận bút tương xứng với chất lượng của bài viết nếu bài viết của Quý đọc giả được chọn để đăng trên trang của chúng tôi. Xin cám ơn!